Themanummer Muziek, Onze Taal nummer 11/2013

82ste jaargang nummer 11

Thema: taal en muziek

Met onder meer:

Jan Erik Grezel
“Herken je geen structuur, dan haak je af”
Taalkundige en muzikant Dicky Gilbers over parallellen tussen taal en muziek
Hoe verwerken wij muziek in ons hoofd? En taal? Daar blijken grote overeenkomsten tussen te bestaan. Betekent dit dan ook dat luisteren naar muziek bijdraagt aan de taalontwikkeling? Is Bach bijvoorbeeld goed voor baby’s?

Marc van Oostendorp
Machinegeweertalen en morsetalen
Ritme in taal en muziek
Pasgeboren kinderen blijken het eigen ritme van hun moedertaal al te herkennen. Dichters en componisten maken gebruik van die ritmes – waardoor een Frans muziekstuk net iets anders klinkt dan een Brits, en een Nederlands gedicht anders dan een Spaans. Hoe diep zit ons ritmegevoel?

Kees van der Zwan
“Voor elke ervaring bestaat een talige tegenhanger”
Interview met popjournalist Hester Carvalho
Sinds de jaren negentig recenseert popjournalist Hester Carvalho in NRC Handelsblad cd’s en concerten. Een gesprek over metaforen, taboewoorden en het op papier zetten van het kippevel dat je krijgt van goede muziek. “Muziek inspireert me om te schrijven.”

Laura van Eerten
Buizenbakken en hooks
Het jargon van de popmuzikant
Amps, humbuckers, hooks, licks: popmuzikanten bezigen een geheel eigen, voor buitenstaanders nauwelijks te doorgronden geheimtaal. Een kijkje ‘backstage’ bij een Nederlandse popband.

Jan Erik Grezel
“De strijkers produceren akoestisch spinrag”
Hoe vang je klassieke muziek in woorden?
Als klassieke muziek in woorden moet worden gevangen, levert dat vaak beelden op als “een stem van pure zijde”. Vooral muziekrecensenten gebruiken naast technische termen een scala aan metaforen, van sleets tot origineel. Wat bedoelen ze met “mooi slank gespeeld”, “een vlezige toon” en “het orgelspel dampt als vanouds”?

Laura van Eerten
Toonladders in taal
Werkt emotie in taal hetzelfde als in muziek?
Als je neerslachtig bent, kun je niet alleen figuurlijk gezien in mineur zíjn, maar je kunt ook letterlijk zo klínken. Is een mineurstem technisch gezien hetzelfde als een muziekinstrument dat in mineur speelt? En is emotie in muziek überhaupt vergelijkbaar met die in de taal?